Ti Üçüncül İşlev Olarak Nasıl Çalışır?

Artık içedönük düşünme işlevinin kısa adının Ti olduğunu biliyoruz. Bu kategorideki ilk yazımda da üçüncül işlevin ne olduğundan bahsetmiştik. Bugün bu kategorinin son yazısını yazıyorum. Bu yazımda da Ti üçüncül işlev olarak nasıl çalışır? sorusunu anlaşılır bir biçimde yazmak istiyorum.

Başlarken

Yazımıza geçmeden önce işlevlerin çalışmasının yaş ile geliştiğini yeniden belirtmek iyi olacaktır. Çünkü bu yazıyı fazla detaylandırmak istemiyorum. Doğrudan üçüncül işlevin ilgili kişilik tiplerinde yaşa bağlı olarak nasıl çalıştığı konusuna geçmek istiyorum.

Bu konuyla ilk defa karşılaşıyorsanız bilişsel işlevler kategorisine bir göz atabilirsiniz.

Şu bilgiyi de vererek artık konumuza geçebiliriz. Ti üçüncül işlev olarak INFJ ve ISFJ kişilik tipleri tarafından kullanılır. IXFJ’ler, olay, olgu ve kavramlardaki mantıksal tutarsızlıkları ve kusurları bulmak için doğuştan gelen bir yeteneğe sahiptirler. Bunlarla ilgili verileri, mantıksal ilkelere göre analiz etmekten, kategorilere ayırmaktan ve değerlendirmekten keyif alırlar.

Yirmili yaşlara geldiklerinde ise bu analiz süreçlerini hayatlarının her alanında kullanmaya başlarlar. Haliyle bu durum oldukça yorucu bir hal almaya başlar. Çünkü her analiz veya kategorizasyon onlar için olumlu hisler uyandırmaz. Onlar da bu yoruculuktan arınmak için bir rahatlama yolu bulmaya çalışırlar. Bu ihtiyaç, hayatın onlara getirdiklerine bağlı olarak çok erken yaşlarda da ortaya çıkabilir. Bu konuda belirleyici olan şey ise rahatlamaya ne kadar ihtiyaç duyduklarıdır.

Ti Üçüncül İşlev ve Gençlik Yılları

IFJ’ler, genç yaşlarında Ti’yi etkili bir şekilde kullanmakta zorlanabilirler. Çünkü Ti işlevi bu yaşlarda yeteri kadar olgunlaşmamıştır. Ayrıca bu işlevin çalışma şekli bilinçsiz olma eğilimindedir. Bu kişilik tiplerinde Ti işlevi ergenlik çağına, hatta bazan 30’lu yaşlara kadar pek iyi gelişemez.

Bu işlevin iyi gelişmemiş olması, genç IFJ’ler için ciddi bir sorundur. Çünkü bu durumun sonucunda nesnel sonuçlar oluşturma konusunda zorluk yaşarlar. Ayrıca kişisel olmayan analizlerini kullanmakta da çok zorlanırlar. İddialarını desteklemek için mantıksal verileri kullanma konusunda yaşadıkları sıkıntı nedeniyle farklı açıklama yolları geliştirirler. Örneğin INFJ idealleri, tutkuları, vizyonları aracılığı ile bir şeyleri açıklamaya çalışır. ISFJ ise deneyimleri aracılığıyla bir şeyleri açıklamaya çalışır.

Ancak yaşadıkları şeylerin kendilerindeki etki gücüne göre Ti’yi zaman zaman kullanırlar. Bu kullanma genellikle analizlerini, teorilerini ve fikirlerini olabildiğince doğru bir şekilde ifade etmenin bir yolu olarak kullanma şeklindedir. Bu durumun bir örneği de; bir noktayı karşısındakilere iletmek için hangi kelimeleri kullanacakları konusunda çok seçici olma durumlarıdır.

Ti Üçüncül İşlev: 20’li, 30’lu Yaşlar ve Ötesi

Üçüncül işlev geliştikçe, IXFJ’lerin sorunları çözmelerine, kategorilere ayırmalarına, analiz etmelerine yardımcı olmaya başlar. Ayrıca sorunların temel çerçeveleri anlamalarını kolaylaştırır. Bu nedenle IXFJ’ler kendilerine bu konuda olanak tanıyan faaliyetlere giderek daha fazla ilgi duyacaklardır.

Yine Ti işlevinin etkisiyle IXFJ’ler karmaşık strateji oyunlarına veya zeka oyunlarına ilgi duyarlar. Çünkü rahatlama ihtiyaçları onları bu Ti etkinliklerine sevkeder. Bazan da yine bir tür oyun gibi hayattaki çeşitli karmaşıklıkları analiz edip kategorilere ayırmaya çalışırlar. Hatta bu konuyla ilgili mantıklı çerçeveler ve kalıplar arayışına girererler. Genellikle hayatı ve insanları anlama ve çözüm bulma alanlarına ilgi göstermeleri bu yüzdendir.

IXFJ’ler Ti’yi genellikle baskın veya yardımcı işlevlerinin yanında kullanırlar. INFJ’ler, soyut önsezilerini ve içgörülerini adlandırmak veya parça parça bir araya getirmek için Ti’yi kullanırlar. ISFJ’ler ise geçmiş deneyimleri analiz etmek ve ondan bir şeyler öğrenmek için Si’nin yanında Ti’yi kullanırlar.

Genellikle IFJ’ler Ti’yi diplomatik bir şekilde (Fe’nin yanında) kullanmanın bir yolunu bulmaya çalışırlar. İlgilendikleri konu ile ilgili mantıksal bir tutarsızlık tespit ettiklerinde ise; insanlara bunu ifade etmenin incelikli bir yolunu bulmaya çalışırlar. Çünkü insanların bu tutarsızlıkları görmelerine yardımcı olurken nazik olmak onlar için çok önemlidir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

IFJ’ler, Ti’yi TP’ler gibi aynı olgunlukta kullanamazlar. Ayrıca aynı gelişim düzeyinde de kullanamazlar. Bu sebeple Ti işlevini sağlıksız veya dengesiz bir şekilde kullanma riskiyle karşı karşıyadırlar. Bazan Ti’yi kullanmaya kendilerini o kadar kaptırırlar ki onu diğer işlevleriyle birlikte dengelemeyi ihmal ederler. Çünkü Ti’yi kullanmak onlar için çok rahatlatıcıdır. Örneğin, yapabilecekleri asıl şeylerle ilgilenmek yerine bir diziyi tüm sezonlarıyla bitirmeye odaklanabilirler.

Bazan da kendi doğrularını ve ilkelerini reddeden herkesi görmezden gelme ve inzivaya çekilme dürtüsüyle yalnızlaşabilirler. Ayrıca diğer insanlara karşı katı ve eleştirel olurlar. Hatta kendilerine has empatilerini ve inceliklerini dahi kaybederler.

Bir Ni-Ti veya Si-Ti döngüsüne takılıp kaldıklarında; hayattan geri çekilerler. Ayrıca diğer insanların hatalarını ve tutarsızlıklarını normalde empatiyle değerlendirmelerine rağmen; bu defa onların bakış açılarını önemsemeyen bir “dürüstlük” sergilerler. Bu konular IXFJ kişiliklerinin Ti kullanımında dikkat etmeleri gereken konulardır.

İçedönük Düşünmede Rahatlık Bulma

Üçüncül işlev, genelliklebizi teselli eden bir işlevdir. Stres zamanlarında IFJ’ler, stres etkenlerinden “uzaklaşmak” ve dengeyi bulmak için Ti’yi kullanırlar. Ayrıca baskın veya yardımcı pozisyonda Ti’ye sahip kişilere de çekilirler; örneğin TP kişilik tipleri gibi…

Ti kullanıcıları etrafında olmak, IFJ’leri rahat hissettirir. Çünkü bu tiplerin sahip oldukları “sakin çözüm” özelliklerinden hoşlanırlar. Duygular veya değer yargılarıyla çelişmeden nesnel düşünme ve sorunları çözme yeteneklerini uygulayarak teselli bulurlar ve rahatlarlar.

IFJ’ler genellikle Ti’nin kararlı doğasını rahatlatıcı bulurlar. Ayrıca Ti kullanıcıları ile ilgili sorunları analiz etmekten büyük keyif alırlar. Bundan dolayı etraflarında TP kişilikleri ile çok rahat ederler.

Bu yazı ile ilgili düşünceleriniz neler? Lütfen yorumlarda benimle paylaşın!