Enneagram, her birimize itici arzularımızın, korkularımızın ve başa çıkma mekanizmalarımızın köklerini göstermeyi amaçlayan bir tipoloji sistemidir. Ayrıca hayatınızdaki kararların çoğunun kaynağında içgüdüsel bir korku, öfke veya utanç duygusunun olup olmadığını anlamamıza yardımcı olan içsel bir yolculuk önerisidir.
Mesela siz hiç içinizde bir şeylerin eksik olduğunu hissettiniz mi? Ya da duymanız gereken ama hiç duymadığınız bir mesaj gibi ihtiyaçlarınız size geldi mi? İşte Ennea bu mesajı anlamaya ve açıklamaya çalışan bir sistemdir. Bunun yanında bizi yönlendiren ama seslendirmesi zor olan belirli temel arzularımızı, korkularımızı ve özlemlerimizi açıklayan bir teoridir. Evet, hepimiz çocukluğumuzda cevaplanmayan mesajları ve karşılanmayan ihtiyaçları telafi etmeye çalışıyoruz. İşte Ennea bize tüm bunları gösteren bir sistem sunuyor.
Enneagram Neyi İfade Eder?
Enneagram, dokuz olası kişilik tipini ve bunların karmaşık ilişkilerini gösteren geometrik bir figürdür. Yunanca “dokuz” (ennea) ve “şekil” (grammos) kelimesinden alınmıştır. Bu da onu “dokuz köşeli bir şekil” olarak karşımıza çıkarmıştır. Enneagram’ın arkasındaki felsefenin kökleri, İslami kaynaklardan, Hıristiyanlıktan Budizm’e ve Yahudiliğe kadar birçok farklı dine dayanmaktadır. Ancak Enneagram bir din değildir. Hatta bir çok dini anlayış Enneagramı çalışmalarına dahil etse de o, ruhani bir felsefe de değildir. Sonuçta, Enneagram kendini tanıma ve anlama ile ilgilidir. Ayrıca, temel itici güçlerimizin yanı sıra deneyimlerimizin, motivasyonlarımızın, tutumlarımızın ve korkularımızın etkisini tanımakla ilgilidir.
Enneagramın arkasındaki teoriye göre, baskın bir tiple doğarız. Ancak insanlar doğdukları bu tipi değiştiremezler. Ayrıca kişilik tiplerinin sayısal sıralamalarının da hiçbir önemi yoktur. Yani, 9, 1’den daha iyi değildir veya 1, 9’dan daha iyi değildir.
Riso-Hudson Enneagram Tip Göstergesi (RHETI) olarak da adlandırılmıştır. Bu testin bilimsel doğrulaması, 2004 yılında Akron Üniversitesi’nde Rebecca Newgent tarafından yayınlanan bir tezle yapılmıştır. Newgent bu çalışmasında RHETI’yi NEO-PR-I dahil olmak üzere iyi bilinen beş faktörlü araçlara karşı olumlu bir şekilde doğrulamıştır. Şu an Enneagram, psikologlar ve danışmanlar tarafından sıklıkla kullanılan bir araçtır.
Enneagram Neden Farklıdır?
Kişiliğin Enneagramı veya basitçe Enneagram, insan ruhunun bir modelidir. Ayrıca özgün ve hareketli bir diyagrama sahiptir.
Enneagram size temel korkularınızın ve arzularınızın ne olduğunu söyler. Ayrıca, çocuklukta karşılaştığınız mücadeleleri ve bunlarla yetişkin yaşamınızda ortaya çıkan yollarla nasıl başa çıkmayı öğrendiğinizi keşfetmenize de yardımcı olur.
Myers-Briggs® gibi tipoloji sistemleri size zihninizin nasıl bağlantılı olduğunu ve hangi bilgilere öncelik verdiğinizi söylerken, Enneagram size travmalarınız, başa çıkma mekanizmalarınız ve bilinçsiz korkularınız ve arzularınız hakkında daha fazlasını gösterecektir. Tipinizi ve sevdiklerinizin tiplerini anlamanızı kolaylaştıracaktır. Bunun sonucunda da hayatta çok önemli kararlar almanızın altında yatan nedenleri anlamanıza yardımcı olacaktır.
Tipinizi anlamak aynı anda şok edici, rahatsız edici ve canlandırıcı bir etkiye de sahiptir. Ancak gerçek tipinizi keşfettiğinizde genellikle bir kırılganlık duygusu yaşarsınız. Diğer birçok tipoloji, birinin kişiliğinin en iyisine odaklanırken, Enneagram gerçekten derinlere iner. Ayrıca hepimize kendimizle ilgili utandığımız şeyleri gösterir. Aynı zamanda gizliden gizliye hayran olduğumuz şeyleri de.
Enneagram Merkezleri Nelerdir?
Dokuz enneagram tipi, üçlü setler halinde düzenlenmiştir. Her üçlü setin bir merkezi vardır. Beş, altı ve yedi düşünme merkezini oluşturur. Sekiz, dokuz ve bir içgüdü merkezini oluşturur. İki, üç ve dört hissetme merkezini oluşturur. Kişilik tiplerinin belli merkezler altında toplanması keyfi değildir. Çünkü her bireyin merkeziyle ilgili sorunları ve merkeziyle kendine özgü bir ilişkisi vardır. Örneğin, 1’in yetersiz ifade edilen içgüdüsü, 8’in aşırı ifade edilen içgüdüsü ve 9’un içgüdüsüyle temassız olması gibi…
Merkezler ayrıca, bize kişilik tiplerinin her birinin en güçlü bilinçdışı itici güçlerinden birini göstermeleri bakımından da önemlidir. İçgüdü grubunda, temel duygu öfke veya hiddettir. Düşünme grubunda temel duygu korkudur. Duygu grubunda ise temel duygu utançtır. 9 kişiliğin tümü üç duyguya da (öfke, korku, utanç) erişirken, üçlü gruplardan her biri temel duygusal temalarından derinden etkilenirler.
Bu sadece başlangıç…
Enneagramda bu ilk gönderide olandan çok daha fazlası vardır. Örneğin kanatlar, tritipler, bütünleşme ve parçalanma yönleri ve daha fazlası… Ennea size aldığınız kararların çoğunu neden aldığınızı söyleyebilir. Hatta kontrolden çıktığınızda nasıl davrandığınızı ve olgun ve iyi gelişmiş olduğunuzdaki eğilimlerinizi gösterebilir.
Gelecekte enneagram hakkında daha fazla paylaşımda bulunacağım. Bu nedenle konuyla ilgili daha fazla bilgi için bu sayfayı izlemeye devam edin!
Enneagram Tipimi Nasıl Öğrenebilirim?
İnternette çok sayıda sahte enneagram testi var. Ancak tüm sahte testler gibi bunların da doğru olma olasılığı çok düşük. Resmi enneagram testine buradan girebilirsiniz. Ayrıca Enneagramı kişisel olarak araştırarak da kendi kişilik yapınızı bulabilirsiniz. Bu konuda başvurmayı en sevdiğim kitap Enneagramın Bilgeliği‘dir. Ayrıca önümüzdeki haftalarda bu bloğa daha fazla enneagram makalesi ekleyeceğim! Bu paylaşımların herkes için yararlı olacağına inanıyorum.
Kaynaklar:
