Endişe Üçlüsü Enneagramda (Compliant/Attachment Triad) olarak bilinir ve 1-2-6 kişilik tiplerinden oluşur. Bu üçlüdeki kişilik tipleri, dış dünyaya karşı uyum sağlama eğilimleri ile kendilerini gösterirler. Ayrıca beklentilere yanıt verme ve güvenlik arayışlarıyla öne çıkarlar. Bu kişiler, otorite figürlerine, sosyal kurallara veya diğer insanlara bağlılık geliştirmeye çalışırlar. Bunun yanında güven arayışı motivasyonu ile hareket ederler. Özellikle dış dünyaya uyum sağlama eğilimleri, kendilerine ve başkalarına karşı sorumluluk hissetmelerine neden olur.
1. Tip 1: Mükemmeliyetçi (Reformer)
Endişe Kaynağı: Dünyanın ve kendilerinin yeterince iyi olmaması.
Uyum Stratejisi: Tip 1, ahlaki kurallara ve yüksek standartlara uyum sağlama eğilimindedir. Bunun nedeni ise dünyanın daha iyi bir yer olması arzusudur. Özellikle dünyanın daha adil ve düzenli olması için çaba harcama eğilimindedir. Başkalarının ve kendilerinin beklentilerine uygun olarak disiplinli ve düzenli bir yaşam sürmeye çalışırlar.
Güvenlik Arayışı: Tip 1, güvenliği ve tatmini doğru olanı yaparak arar. Düzen, kurallar ve etik standartlar üzerinden dünyayı kontrol altında tutmaya çalışır. Bu durum onların endişelerinden korunma yöntemidir.
Başa Çıkma Yöntemi: Tip 1, kusurları düzeltme ve dünyayı daha mükemmel hale getirme çabasıyla endişe ve stresle başa çıkmaya çalışır.
2. Tip 2: Yardımsever (Helper)
Endişe Kaynağı: Sevilmemek veya ihtiyaç duyulmamaktır.
Uyum Stratejisi: Tip 2, başkalarının sevgisini kazanma ve kabul görme için yardım etme eğilimindedir. Bu nedenle başkalarının ihtiyaçlarına destek sağlayarak uyum sergiler. Başkalarına karşı duyduğu sorumluluk, sevilme arzusuyla birleşir. Bu yolla çevresindeki insanlarla bağ kurma gereksinimi hisseder. Özellikle insanlar tarafından sevilmek, onların onayını almak temel motivasyonlarıdır.
Güvenlik Arayışı: Güvende hissetme duygusuna başkalarına yardımcı olma ve onların takdirini kazanma yoluyla ulaşır. Sevildiklerini ve değer gördüklerini hissettiklerinde kendilerini güvende hissederler.
Başa Çıkma Yöntemi: Yardım ederek ve başkalarının ihtiyaçlarını ön planda tutarak endişelerini azaltmaya çalışır.
3. Tip 6: Sadık (Loyalist)
Endişe Kaynağı: Güvenlik eksikliği, belirsizlik ve sezgisel tehlikedir.
Uyum Stratejisi: Tip 6, kendini güvende hissetmek için otorite figürlerine, kurallara ve güvendiği insanlara bağlılık geliştirme eğilimindedir. Endişeleriyle başa çıkmak için otoriteyi takip eder veya güvenilir bir destek sistemi arar. Ayrıca güvende olabilmek için kendilerini güvenilir bir sosyal veya kişisel çevreye bağlarlar.
Güvenlik Arayışı: Tip 6, güvenliği hem içsel hem dışsal güvenlik kaynaklarında arama eğilimindedir. Güvendiği otoriteler, inanç sistemleri ve güvenilir kişiler, onların endişeleriyle başa çıkmalarında en önemli unsurlardır.
Başa Çıkma Yöntemi: Güvende hissetmek için otoritelere sadakat gösterirler. Ayrıca sürekli bir güvenlik ağı oluşturarak endişelerini yönetirler.
Endişe Üçlüsü ve Ortak Özellikleri
Bu üç kişilik tipi, dış dünyaya uyum sağlama eğilimleri ve güven arayışlarıyla birbirine bağlanır:
Dış Dünyaya Uyum: Endişe üçlüsündeki tipler, dış dünyanın beklentilerine cevap verme ve sosyal ya da ahlaki kurallara uyum sağlama eğilimindedirler. Her biri, dış dünyada kendilerini güvende hissetmek için başkalarıyla ve otoritelerle ilişkilerinde bir denge arar.
Sorumluluk ve Beklentiler: Bu üçlüdeki kişiler, ya kendilerine ya da başkalarına karşı güçlü bir sorumluluk hissederler. Tip 1 doğru olanı yapma sorumluluğunu, Tip 2 başkalarına yardım etme sorumluluğunu, Tip 6 ise güvenlik sağlama sorumluluğunu üstlenir.
Endişe ve Güvenlik Arayışı: Her üç tip de hayatlarında güvenlik ve istikrar arayışındadır. Tip 1, güvenliği düzen ve doğrulukta bulur. Tip 2 sevgi ve kabulde; Tip 6 ise otoritelere ve güvendikleri kişilere bağlılıkta bulur.
Endişe Üçlüsü ve Kişilik Gelişimindeki Rolü
Bu tipler, dış dünyaya uyum sağlama süreçlerini daha sağlıklı hale getirerek büyüme fırsatlarıyla karşılaşırlar. Özellikle içsel güvenlik duygusunu geliştirip, dış dünyadaki beklentilere ve otoritelere bağımlı kalmadan dengeyi bulduklarında daha güçlü bir kişisel gelişim sağlarlar. Kendi sınırlarını belirlemek, ihtiyaçlarını tanımak ve sağlıklı bağlar kurmak, bu üçlünün gelişiminde önemli adımlardır.