Artık içedönük hissetme işlevinin kısa adının Fi olduğunu biliyoruz. Daha önceki yazımda da üçüncül işlev konusunu bir yazı dizisi halinde yazacağımı söylemiştim. Bugünkü yazımda da Fi üçüncül işlev olarak nasıl çalışır? başlığı ile bu konuyu oldukça anlaşılır bir biçimde yazmak istiyorum.
Başlarken
Yazımıza geçmeden önce işlevlerin çalışmasının yaş ile geliştiğini yeniden belirtmek iyi olacaktır. Çünkü bu yazıyı fazla detaylandırmak istemiyorum. Doğrudan üçüncül işlevin ilgili kişilik tiplerinde yaşa bağlı olarak nasıl çalıştığı konusuna geçmek istiyorum.
Bu konuyla ilk defa karşılaşıyorsanız bilişsel işlevler kategorisine bir göz atabilirsiniz.
Şu bilgiyi de vererek artık konumuza geçebiliriz. Fi üçüncül işlev olarak INTJ ve ISTJ kişilik tipleri tarafından kullanılır. IXTJ’ler genellikle bir şeyin iyi ya da kötü, doğru ya da yanlış olduğuna dair çok güçlü bir “içgüdü” duygusuna sahiptirler. sahip oldukları bu güçlü ahlak ve etik duygusu yaşamları boyunca büyür ve gelişir. Ayrıca bu duyguları kararlarına doğrudan etki eder. Fi işlevi ise bir rahtlama işlevi olarak onları bu karar süreçlerinin gerilimlerinden arınmak için kaçtıkları bir liman gibidir.
Bu gerilimlerden uzaklaşarak bir limana sığınma eğilimleri genelde yirmili yaşlarda ortaya çıkmasına rağmen; hayatın onlara getirdiklerine bağlı olarak çok erken yaşlarda da ortaya çıkabilir. Bu konuda belirleyici olan şey ise rahatlamaya ne kadar ihtiyaç duyduklarıdır.
Fi Üçüncül İşlev ve Gençlik Yılları
IXTJ’ler Fi’yi genellikle gençlik yıllarında bilinçsizce ve mantık dışı bir şekilde deneyimlerler. Örneğin, diğer insanların niyetlerini yanlış anlayabilirler. Ya da diğer tiplerden daha uzun süre içlerindeki acıya tutunabilirler. Hatta bazen bu acıları unutmama veya kin tutmaya da dönüştürebilirler. Tabi bu durum her zaman böyle değildir. Burada belirleyici olan yaşanan olayın etkisinin büyüklüğüdür.
Yine Fi’nin etkisiyle değer temelli kararlarından şüphe duyup bu kararlarına güvenmeyebilirler. Ayrıca bu karar verme modelini kullanan insanların yanında kendilerini huzursuz hissedebilirler. Ancak yine de Fi’yi kendilerine, hedeflerine ve ideallerine karşı dürüst ve doğru olmanın bir yolu olarak kullanmaya devam ederler.
Çünkü Fi işlevi aynı zamanda değerlerin dengeleyicisidir. Aynı zamanda bu Fi etkisi nedeniyle gerçek olmayan davranışlardan ve maniple edilmekten nefret ederler. Ayrıca sahte veya gösterişli görünen şeylerden uzak durmaya çalışırlar.
Fi Üçüncül İşlev: 20’li, 30’lu Yaşlar ve Ötesi
IXTJ’ler yaşları ilerledikçe, kendi değerleriyle uyumlu etkinliklere artan bir ilgi duyduklarını fark ederler. Örneğin hayır işlerine gönüllü olmak, hayat karşısında daha az şanslı olan insanları savunmak veya şiir okumak ve yazmak gibi şeyler bunlardan bazılarıdır. Bu etkinliklerin altında yatan neden de Fi işlevidir. Onları bunları yaparak kendilerini iyi hissederler.
Yine bu yaşlarda Fi işlevinin etkisiyle inanç ve değerlerini sorgularlar. Mesela kendileri için neyin uygun olduğu, vizyonlarına ve kişisel gelişimlerine neyin katkı sağlayacağı gibi konularda değerlerini gözden geçirirler.
Bu işlev geliştikçe, ITJ’ler bakış açılarında yargılar içeren bir kesinlik geliştirmeye başlarlar. Böylece neyin önemli olduğunu, hangi tutumun dürüst olduğunu ve neyin yapmaya değer olduğunu bulurlar. Fi işlevinin etkisiyle bu yargılarını daha insani bir seviyede tutacaklardır. Bunun sonucunda verecekleri kararlarda kendilerini dahaa rahat hissedeceklerdir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
IXTJ’ler, IFP’ler veya EFP’ler kadar gelişmiş bir Fi kullanımına sahip değillerdir. Hatta Fi işlevini kullanmayı zaman zaman rahatsız edici bile bulabilirler. Böyle durumlarda başkalarının bakış açılarını dikkate almaya zaman ayırmadan diğer insanların değer sistemlerine karşı saldırgan olurlar. Ayrıca onları küçük görerek; özellikle stres veya tutku anlarında kendini beğenmiş ve yargılayıcı bir hale gelirler.
Ayrıca Fi işlevini kullanmadıklarında kendi öznel değerlerine ve yaşam yollarına kendilerini kaptırma ihtimalleri yüksektir. Bunun sonucunda da diğer insanların ihtiyaçlarını ve değerlerini görmezden geleceklerdir. Bu durum IXTJ’lerin diğer insanlara bencil görünmelerine neden olacaktır. Haliyle bu durum büyük bir çatışmalar çıkararak IXTJ’leri zorlayacaktır.
Tabii ki de tüm IXTJ’ler bu sorunlara boyun eğmezler. Ancak bu dikkat edilmesi gereken bir şeydir. Çünkü bu potansiyel dışarı çıkmaya her zaman hazırdır. Özellikle de Fi kullanılmadığında kendini gösterecektir.
İçedönük Hissetmede Rahatlık Bulma
Üçüncül işlev, genellikle kendimizi teselli ettiğimiz ve rahatlattığımız bir işlevdir. Bu işlevi kullanarak kendimizi süreçlerin yorgunluğundan arındırırız. Ayrıca bu işlevi olması gerektiği gibi sağlıklı bir şekilde kullanan insanları insanları takdir ederiz.
Bu nedenle, birçok IXTJ, FP kişilik tiplerine çekilirler. FP’ler, Fi’yi baskın veya yardımcı pozisyonda kullanırlar. Bu nedenle (sağlıklıysa) olgun Fi kullanımına sahip olma eğilimindedir.
ITJ’ler, bu sebeple Fi kullanıcılarının samimiyetinde, şefkatinde, bütünlüğünde ve özgünlüğünde rahatlık bulurlar. Ayrıca onların dinleme becerilerini, kişisel kararlılıklarını taktir ederler. Bunun yanında ahlaka yaşamlarında bir tutarlılık görürler ve onlarda bu tutarlılığa odaklanırlar.
Bu yazı ile ilgili düşünceleriniz neler? Lütfen yorumlarda benimle paylaşın!
Konu İle İlgili Diğer Yazılar:
>>> Fi Kullanıcısı Olduğunuzun İşaretleri Nelerdir?
Referanslar:
