Genel kategorisinde genellikle diğer kategorilerde kendine yer bulamayan yazıları paylaşmayı düşünüyorum. Tabii ki bu durum burada yayımlanan yazıların ilgisiz oldukları anlamına gelmeyecektir. Tam tersine oldukça zihin açıcı ve farklı bakış açılarına hitap eden yazılar olacakları anlamına gelecektir.
Örneğin kitap önerilerinde bulunacağım. Ya da hepimiz için önemli olan ortak konulara değineceğim.
Şimdilik kitap önerileri ile başlamak istiyorum.
Gerçekten de insanları tanımak ilginç bir meraktır. Onların zihinlerinin nasıl çalıştığını bilmeye çalışmak bazen çok heyecanlı bir keşif de olabilir. Özellikle insanların güçlü ve zayıf yönlerini anlamak daha da cezbedicidir. Tabi bu konunun en anlamlı yanı ise insanın kendisini tanımasıdır.
Bir insanın kendini tanıması, eğilimlerini keşfetmesi ve tutum ve davranışlarını anlamlandırması kadar rahatlatıcı çok az şey vardır. Zaten bu rahatlama için kendimizi bilmenin ve tanımanın peşinde koşmuyor muyuz?
Bu yazıda “hem kendimizi hem de başkalarını tanımak için çıktığımız yolda nereden başlamalıyız? Sorusuna, bir kaç öneri ile katkı sağlamak istiyorum. Umarım sizler de aşağıda paylaşacağım kitaplardan gerektiği şekilde istifade edebilirsiniz. Eğer sizin de niyetiniz öğrenmek ve araştırmak ise bu listeye göz atmak isteyeceksiniz.
Ben bu kitaplardan çok şey öğrendim. Kişilik tipleri üzerine yüzlerce kitap ve makale okudum. Fakat bu 10 kitap, Myers-Briggs® veya Jungian bakış açısı hakkında çok yönlü bir görüş ortaya koymaktadırlar. Siz de bu bakış açılarına bir göz atmak isterseniz bu kitaplara başvurmalısınız.
Kitap Önerisi 1– CG Jung, Psikolojik Tipler
Kaynağından yola çıkmadan psikolojik tipler teorisini gerçekten kavrayamazsınız. Bu kitap, ünlü İsviçreli psikiyatrist CG Jung tarafından onlarca yıllık bir araştırma ve deneyim sürecinden sonra yazıldı. Arke tipler, bilişsel işlevler ve her birinin iyi ve kötü yanları hakkında derinlemesine ve acımasızca bir dürüstlükle ortaya kondu. Jung bu kitabı “pratik psikoloji alanındaki yaklaşık yirmi yıllık çalışmanın meyvesi” olarak adlandırdı.
Tipler ilgili diğer birçok kitabın eksik olduğu derinliği ve deneyime dayalı bilgeliği bu kitapta bulacaksınız. Ayrıca MBTI’ın kullandığı temel kavramları en doğru şekliyle burada okuyacaksınız. Ancak hazırlıklı olun; psikolojik Tipler kitabı, tipler hakkında önceden gördüğünüz bazı kavramları bambaşka bir şekilde size sunacaktır. Hatta başka yerlerde duyduğunuz bazı aşırı basitleştirilmiş anlamları sarsacaktır. Bu nedenle bu kitabın tipler hakkındaki anlayışınızı değiştirmesine veya genişletmesine hazır olmalısınız!
“Kendini Hatırlamak”, Enneagram’ın kadim bilgeliğini felsefe, psikoloji ve ruhsal farkındalıkla buluşturarak okuyucuyu kendi özüne doğru bir keşfe davet ediyor. K. Akdeniz, bu eserde Enneagram’ı sadece bir kişilik sistemi olarak değil, kendini unutmanın ve yeniden hatırlamanın çemberi olarak yorumluyor.
Çünkü sen tepkin değilsin. Sen tanık olansın. Ve bir gün otomatik cevap vermediğinde, içinden bir ses yükselecek: “Seçebilirim.”
İşte özgürlüğün başladığı an budur.
Çekirdek acını anlamak, seni yalnızca psikolojik değil, ontolojik olarak da dönüştürür. Çünkü bu acı, sadece yaşadığın bir eksiklik değil hayatla kurduğun bağın ilk çatlağıdır. Ve her çatlak, bir giriş kapısıdır.
Kişilik Tipi bir unutmadır. Hatırlamak ise öz’e, merkeze, başlangıca dönüştür. Enneagram diliyle konuşursak: Her tip bir sapma, bir yaraya tepki, bir varoluş unutmasıdır. Ve her tip, bu unutmanın içinden doğan bir arzu, korku veya öfkeyle biçimlenmiştir. Yani kişilik, ruhun kendini korumaya aldığı kalıptır. Peki, unutma nasıl olur?
Otomatik pilot, Enneagram ve modern yaşamda bilinçsiz tekrarların hâlidir. Gurdjieff, Zen ve Nietzsche perspektifinden uyanışın ilk adımı bu yazıda keşfedebilirsin.
İşte bu uyanışın öncesinde bir hâl vardır: Uyurgezerlik. Var gibi görünen ama aslında orada olmayan bir varoluş. Konuşan ama duymayan, düşünen ama fark etmeyen, hareket eden ama seçmeyen bir benlik. O hâl, yaşamıyormuş gibi yaşamaktır. Hayatın içindeymiş gibi görünürsün ama aslında sadece senaryonu oynarsın.
Bazı bilgiler seni özgürleştirir ve seni, “sen” sandığın şeylerden çözer. Enneagram da bu bilgilerdendir. Çoğu kişi onu bir kişilik testi sanır. Seni tanımlar, sınıflandırır ve bir koda indirger; Tip 1, Tip 3, Tip 5… Oysa Enneagram bir sabitleme değil bir çözülme sanatıdır. Ve bu çözülme özle yeniden temasa açılan derin bir aynadır.
Varoluşun temel gerilimini bu yazıda keşfet: Öz ve Tip arasındaki çatışma, Enneagram perspektifi ve hatırlamanın çağrısı üzerine derin bir yolculuk.
Bazı kitaplar bilgi verir. Bazıları ise seni içeri çağırır. Bu kitap ikinci türdendir. Eğer elindeyse bu bir rastlantı değildir. Çünkü bu kitap seninle ilgilidir. Sana “sen” sandığın kişiyi anlatmak için değil senin olmadığın şeyi yavaş yavaş bırakabilmen için yazıldı.
Enneagram Tip 3 alt tiplerinin özellikleri de kişiliklerinin temel korkusu ve arzusu ile ilişkilidir. Bu nedenle bu yazıya geçmeden önce enneagram Tip 3’ün temel korkusunu ve arzusunu hatırlamakta fayda vardır. Tip 3’ün temel korkusu başarısız veya değersiz olmaktır. Temel arzusu ise başarılı ve arzu edilen biri olmaktır. Tip 3, bu durumun ortaya çıkardığı açmazlarla kendi yapısına uygun bazı baş etme yöntemleri geliştirmiştir. Ancak her alt tipin hem baş etme yöntemleri hem de genel tutumları çok farklılık göstermektedir. Şimdi bu alt tip özelliklerine birlikte bir göz atalım. Bakalım hayatınızdaki Tip 3 alt tipi hangisi?
Geri Çekilme Üçlüsü, Enneagram teorisinde Withdrawn Triad olarak adlandırılır. Ayrıca 4-5-9 kişilik tiplerinden oluşur. Bu üçlüdeki kişilik tipleri, dış dünyadan geri çekilerek içsel dünyalarına yönelme eğilimindedirler. Özellikle duygusal ve zihinsel süreçlerine odaklanırlar. Genellikle dünyadan uzaklaşıp kendi iç dünyalarında anlam ve huzur ararlar. Bu üçlü, kendilerini dış dünyanın baskılarından koruma ve içsel dengeyi bulma amacıyla içsel alanlarına çekilirler.
Endişe Üçlüsü Enneagramda (Compliant/Attachment Triad) olarak bilinir ve 1-2-6 kişilik tiplerinden oluşur. Bu üçlüdeki kişilik tipleri, dış dünyaya karşı uyum sağlama eğilimleri ile kendilerini gösterirler. Ayrıca beklentilere yanıt verme ve güvenlik arayışlarıyla öne çıkarlar. Bu kişiler, otorite figürlerine, sosyal kurallara veya diğer insanlara bağlılık geliştirmeye çalışırlar. Bunun yanında güven arayışı motivasyonu ile hareket ederler. Özellikle dış dünyaya uyum sağlama eğilimleri, kendilerine ve başkalarına karşı sorumluluk hissetmelerine neden olur.
Eylem Üçlüsü, Enneagramda (Assertive/Active Triad) olarak adlandırılır ve 3-7-8 kişilik tiplerinden oluşur. Bu üçlü, bireylerin kendilerini ifade etme isteklerini temsil eder. Aynı zamanda aktif bir şekilde amaçlarına ulaşma konusundaki güçlü motivasyonlarını gösterir. Eylem odaklı bu kişiler, genellikle hayatta kendi yollarını çizerler ve güçlü bir kararlılıkla hareket ederler. Özellikle isteklerini elde etme konusunda cesur, girişimci ve kendinden emin olma eğilimindedirler.
Bağımlılık Üçlüsü Enneagram’da Rejection Triad olarak da bilinir ve 2, 5 ve 8 kişilik tiplerinden oluşur. Bu üçlü, bireylerin kendilerini dünyada nasıl güvende ve değerli hissettiklerine odaklanır. Ayrıca onların başkalarıyla ilişkilerinde bu ihtiyaçlarını nasıl karşılamaya çalıştıklarını açıklar. Bu kişiliklerin her biri farklı şekillerde reddedilme korkusuna karşı savunma mekanizmaları geliştirirler. Özellikle başkalarıyla bağ kurma ihtiyaçlarını farklı yollarla ifade ederler.
Hayal Kırıklığı Üçlüsü Enneagram’da Frustration Triad olarak da bilinir. Ayrıca 1, 4, 7 kişilik tiplerinden oluşur. Bu üçlü, bireylerin ideal
Temel İhtiyaçlar Üçlüsü, Harmonic Groups olarak da bilinir. Enneagram’daki 3, 6 ve 9 kişilik tiplerinden oluşur. Ayrıca her bir tipin
