Tipoloji dünyası söz konusu olduğunda, insanların zihinlerinde genellikle MBTI ve Enneagram ön plana çıkmaktadır. Bazı insanlar kendilerini daha iyi anlamak için her iki sistemi de kullanırlar. Bazıları ise birini kullanıp diğerini kullanmazlar. Peki, bu iki sistemin ortak noktası nedir? Ayrıldıkları noktalar nelerdir? İşte bu kategoride bu soruların cevabını arayacağım.
Bu iki tipoloji arasındaki en görünür fark MBTI sisteminde 16 kişilik tipinin, enneagram sisteminde ise 9 kişilik tipinin olmasıdır. İkicinci belirgin fark ise dayanak noktalarıdır. MBTI, İsviçreli psikanalist Carl Jung’un çalışmasına dayanır. Enneagram ise birkaç eski inancın modern bir sentezidir. Ayrıca enneagramın kökleri antik çağa kadar uzanmaktadır. En azından Pythagoras’ın eserlerine kadar izi sürülebilmektedir. Bunun dışında bir diğer önemli fark ise MBTI’ın 4’lü alt kodlama sistemleri varken; enneagramın 3’lü alt sistemler üzerine oturmasıdır.
MBTI kişilik tipiniz, temel olarak size bilgiyi nasıl algıladığınızı söyler. Ayrıca karar verirken öncelik verdiğiniz kriterlerin neler olduğunu da tespit eder. Bu sistemdeki kişilik tipiniz, doğuştan gelir ve değişmez bir niteliğe sahiptir. Ancak kişilik tipinize ait bilişsel bağlantılarınızı nasıl kullandığınız size kalmıştır. Bu nedenle aynı kişilik tipine sahip insanlar arasında çok büyük farklılıklar vardır.
Örneğin, bir INFP hissetme ve sezgi işlevlerini aktif bir biçimde kullanır. Bazı INFP’ler bu işlevlerini hayvanları korumak için yaratıcı yollar bulmaya kullanabilir. Başka bir INFP ise bu işlevlerini şiir yazmak veya yemek tarifleri oluşturmak için kullanabilir. Her iki durumda da, her iki birey de bilgiyi sezgi yoluyla işlerler. Ayrıca kararlarının çoğunu hissetme işlevi ile alırlar. Dünya görüşleri veya yaşam tarzları her ne olursa olsun onlar bu işlevlerini kullanacaklardır.
MBTI kişilik tipiniz, kararlar alırken ve bilgiyi işlerken tam olarak hangi bilişsel süreçleri kullandığınızı söyler. MBTI’nin bulgularının çoğu bilimsel çalışmalarla desteklenmiştir. Ayrıca MBTI her bireye sezgi, duyum, hissetme ve düşünme işlevini nasıl kullandığını söyleyecektir. Hatta MBTI ile kişilik tipinize göre sizi, neyin zihinsel bir akış durumuna soktuğunu bile öğrenebilirsiniz. MBTI kişilik tipiniz aynı zamanda sizi neyin strese soktuğunu ve diğer insanlarla nasıl iletişime geçtiğinizi de söyleyecektir.
Enneagram tipiniz size, MBTI tipinizden çok daha kişisel şeyler söyler. Myers-Briggs tipolojisine baktığımızda, dünyayı gördüğünüz ve bilgiye öncelik verdiğiniz mercekleri gerçekten görürsünüz. Ancak, çocukluk yaralarınızın ne olduğunu, temel korkunuzun ne olduğunu ya da temel arzunuzun ne olduğunu söyleyemez. İşte Enneagram’ın bize yardımcı olduğu yer de tam olarak burasıdır.
Enneagram, hangi çocukluk yaralarının ve deneyimlerinin sizi belirli başa çıkma mekanizmaları geliştirmeye yönlendirdiğini söyler. Örneğin tip 9, geri planda kendini göstermediğinde daha güvende hisseder. Tip 4 ise ailelerine uyumsuz olduğunu hisseder. Yine tip 9, kendi iradesine, arzusuna ve duygularına göre uyum sağlamaya çalışarak bu zorlukla başa çıkar. Tip 4 ise utançlarıyla yüzleşerek ve kendini farklı kılan şeyleri kucaklayarak yaşadığı zorluklarla başa çıkar.
Enneagram bize temel arzumuzun ve korkunuzun ne olduğunu da söyler. Hatta hangi amaca yöneldiğimizi veya neyden kaçtığımızı da anlatır. Ayrıca size en büyük gücünüzün ve zayıflıklarınızın nerede olduğunu da söyler. Örneğin Tip 8,9 ve 1 Sekizler, içgüdüsel dürtüleriyle var olduklarını hissederler. Tip 2,3 ve 4 ise hisleriyle aynı şeyi yaşarlar. Tip 5,6 ve 7 ise düşünceleriyle var olduklarını hissederler.
Benzer şekilde, her enneagram tipinin altında yatan bir itici duygu vardır. Tip 8,9 ve 1 öfke veya hiddet duygularını harekete geçirir, bastırır veya reddederler. Aynı şekilde tip 2,3 ve 4 utanç duygularını harekete geçirir, bastırır veya reddederler. Tip 5,6 ve 7 ise korku duygularını harekete geçirir, bastırır veya reddederler.
Tipoloji dünyası söz konusu olduğunda, insanların zihinlerinde genellikle MBTI ve Enneagram ön plana çıkmaktadır. Bazı insanlar kendilerini daha iyi anlamak için her iki sistemi de kullanırlar. Bazıları ise birini kullanıp diğerini kullanmazlar. Peki, bu iki sistemin ortak noktası nedir? Ayrıldıkları noktalar nelerdir? İşte bugün bu soruların cevabını arayacağım.
Bugünkü yazımda INTJ öğrenme biçimi hakkında kısa bir bilgilendirme yapmaya çalışacağım. Bunu yaparken INTJ’nin bilgiyi algılamasının, bilgiyi işlemesinin ve bilgiyi öğrenmesinin nasıl olduğuna kısaca değineceğim.
