İçedönük Düşünme
İçedönük Düşünme Nedir?
İçedönük Düşünme (veya kısaca Ti), bir yargılama işlevidir. Orijinal sistemler, kategoriler ve çerçeveler oluşturmak için öznel ilkeleri ve mantıksal gerçekleri kullanan bir karar verme sürecidir. Ti, doğruluk, kesinlik ve kapsamlı mantıksal değerlendirmeye son derece odaklanmıştır.
Ti kullanıcılarının zihninde sürekli olarak genişletip revize ettikleri ızgara benzeri bir kategori sistemi vardır. Ne zaman yeni bilgi alsalar, onu bu çerçeveye eklerler veya yeni verilere yer açmak için tüm çerçevelerini revize ederler. Sadece analiz edip değerlendirdikleri ve yoğun bir incelemeye tabi tuttukları gerçekleri kabul ederler. Sürekli yakınlaştıran ve odağını hassaslaştıran bir kamera gibi çalışır. Her seferinde daha kesin, daha net bir hale gelen verilere uyacak en kesin kategoriyi bularak düşünme eğilimindedirler.
Ti ile Te arasındaki en büyük farklardan biri, nesnel mantıklarını kullanma şekilleridir. İçedönük düşünme kullanıcıları, nesnel mantığı oldukça öznel bir iç çerçeveye ve ilkeler dizisine uygularlar. Dışadönük düşünme kullanıcıları ise, nesnel mantığı dış dünyaya göre; yani politikalara, operasyonel yönergelere ve çevrenin kurallarına göre uygularlar.
Ayrıca Ti kesinlik ve düzeni içten ararken; Te düzen ve verimliliği dışta arar. Ti, içsel bir dizi standardı karşılamaya ve kendisiyle rekabet etmeye daha fazla önem verirken; Te dış bir standardı karşılamaya ve başkalarıyla rekabet etmeye daha fazla odaklanır. Bu, Te kullanıcıları testlerdeki notları ve performansları daha fazla önemserken ortaya çıkacaktır. Oysa Ti kullanıcıları yalnızca kendilerine bir şey kanıtlamak için rekabet ettiklerinde bunlarla ilgilenirler . İçedönük düşünürlerin bir karar verirken mantıklarını anlatma veya konuşma olasılığı da daha düşüktür. Süreçleri daha içselleştirilmiş ve özel bir şekilde yaşarlar.
“O (içedönük düşünme) fikirlerini dışadönük gibi takip eder. Ancak ters yönde takip eder; yani dışa doğru değil içe doğru… Yoğunluk onun amacıdır, genişlik değil.” – Carl Jung, Psikolojik Tipler
İçedönük Düşünme İşlevini Kullanan Kişilik Tipleri
Baskın İşlev olarak kullanan tipler: ISTP ve INTP
Yardımcı İşlev olarak kullanan tipler: ESTP ve ENTP
Üçüncül İşlev olarak kullanan tipler: ISFJ ve INFJ
Alt İşlev olarak kullanan tipler: ESFJ ve ENFJ
Not:
Bu makaledeki açıklamalar, kişinin tüm işlevlerinden bağımsız olarak yazılmıştır. İşlevlerin fonksiyonel etkileşimlerinden değil; sadece saf hallerinden bahsedilmiştir. Bir insanın baskın, yardımcı, üçüncül veya alt konumda bu işlevlerinin detaylı açıklamaları yapılmamıştır. Burada yapacağımız açıklamalar işlev yığınlarında baskın veya yardımcı işlevler açısından bir yere kadar açıklayıcı olacaktır. Ancak bu yazı dizisi psikolojik işlevler konusuna yeni başlayanlar için bir ön bilgi veya kılavuz niteliğindedir.