Temel Teori
Temel Teori
Temel teori kategorisi MBTI ile ilgili temel konuları bir araya toplamak için açılmıştır. Bu konuya derinlemesine odaklanmak isteyenler için doğru bir kaynak olmasını umuyorum.
MBTI’nın açılımı Myers-Briggs Type Indicator’dür. Ayrıca temel teori olarak CG Jung tarafından tanımlanan Psikolojik Tipler Teorisini almıştır. Bu teorinin özünde; insan davranışlarının, bireyin algı ve yargılarıyla girdiği tercih sürecinin doğal bir sonucu olduğu düşüncesi vardır. Ancak bu görüşe göre hiçbir davranış rastgele değildir. Hatta tam aksine her davranış oldukça düzenli ve tutarlıdır. Çünkü her insanın kendine özgü bir tercih süreci vardır. Haliyle bu tercih süreci de kişinin algı ve yargısını kullanmasına göre farklılık gösterecektir.
Myers-Briggs Kişilik Envanterini geliştiren Isabel Briggs Myers ve annesi Katharine Briggs’dir. Onlar, CG Jung’un Psikolojik Tipler Teorisini insanlar için erişilebilir kılmak istediler. Ayrıca onlar MBTI Kişilik Envanteri‘nin geliştirilmesinde ve uygulanmasında iki amaç edindiler. Birincisi, Jung’un teorisinde belirtilen dört farklılık alanının her birinin temel tercihlerinin belirlenmesiydi. İkincisi de tercihler arasındaki etkileşimlerden kaynaklanan 16 farklı kişilik tipinin tanınması ve tanımlanmasıydı.
CG Jung, insanın ruhsal işlevlerini dört bölümde toplamıştı. Düşünme, Hissetme, Duyum ve Sezgi. Ayrıca bu bölümleri İçedönüklük ve Dışadönüklük başlıkları altında ele almıştı. Myers çalışmasında insanın yargılama ve algılama yeteneklerini de bir ölçüt olarak araştırmasına ekledi. Bunun sonucunda aşağıdaki dört soru ve seçim alanları ortaya çıktı.
Temel Teori Tercih Alanları
Bu araştırma neredeyse 20 yıl sürdü. Neticesinde ise aşağıdaki dört tercih alanına dayanan 16 Kişilik Tipi ve MBTI Kod Sistemi geliştirilmiş oldu. Şimdi bu tercih alanlarına kısaca göz atalım:
Bir insan, dış dünyaya mı yoksa kendi iç dünyasına mı odaklanmayı tercih ediyor? İnsanın bu konudaki tercihi, onun enerjisini nereye yönlendirdiğini gösterir. Söz konusu eğilimler Dışadönüklük (E) veya İçedönüklük (I)’tür.
Bir insan, dışarıdan beş duyusu ile aldığı temel bilgilere odaklanmayı mı tercih ediyor? Yoksa onları yorumlayıp anlam katmayı mı tercih ediyor? İnsanın bu konudaki tercihi, onun bilgiyi algılama konusundaki eğilimini gösterir. Duyumsallık (S) veya Sezgisellik (N) becerilerinden hangisine daha yatkın olduğunu gösterir.
Bir insan karar verirken öncelikle mantığa ve tutarlılığa bakmayı mı tercih ediyor? Yoksa kişilere ve özel durumlara bakmayı mı tercih ediyor? İnsanın bu konudaki tercihi, Düşünme (T) veya Hissetme (F) potansiyellerinden hangisi ile karar aldığını ve sonuçlara vardığını gösterir.
Bir insan hayatı planlı ve organize bir şekilde yaşamayı mı tercih ediyor? Yoksa yeni bilgi ve seçeneklere açık olmayı mı tercih ediyor? İnsanın bu konudaki tercihi, onun dış dünyaya yaklaşımında Yargılama (J) veya Algılama (P) potansiyellerinden hangisini kullandığını gösterir.