Cluster A, kişilik bozukluklarının üç ana kategorisinden biridir. Eskik Duygusal Tepki Kategorisi olarak da adlandırılmaktadır. Ayrıca Egocentric Cluster olarak da bilinmektedir. APA tarafından yayınlanan DSM-5 kılavuzunda “Cluster A” olarak adlandırılmıştır. Bu kategoriye, kişinin kendine yönelik düşüncelerinin ve davranışlarının aşırı olduğu kişilik bozuklukları dahildir.
Genel Özellikleri Nelerdir?
Cluster A’ya dahil olan kişilik bozuklukları, genellikle tuhaf, ilgisiz ve izole bir şekilde davranan kişileri tanımlar. Bu kişilik bozukluklarının genel özellikleri şunlardır:
Paranoid Kişilik Bozukluğu:
Kişinin sürekli olarak başkalarının niyetlerini sorgulaması, güvensizlik, kuşkuculuk ve saldırganlık ile karakterizedir. Ayrıca bu kişilerin sürekli olarak başkalarının niyetlerini okuma, suçlama, şüphelenme ve kötüye kullanma eğilimleri vardır.
Şizoid Kişilik Bozukluğu:
Kişinin genellikle sosyal etkileşimden kaçınması, ilgisizliği, duygusal soğukluğu ve zayıf sosyal becerilerileri ile karakterizedir. Ayrıca kişinin başkalarıyla sosyal ilişkiler kurmakta zorlanması, duygusal soğukluğu ve duygusal ifadesizliği vardır.
Şizotipal Kişilik Bozukluğu:
Kişinin gerçeküstü inançları, düşünceleri ve davranışları ile karakterizedir. Bu kişilerin sosyal ilişkileri genellikle sınırlıdır ve diğer insanlarla iletişimde zorluk çekerler. Ayrıca tuhaf düşünceleri ve davranışları vardır ve gerçeküstü deneyimler yaşama eğilimindedirler. Ayrıca sosyal izolasyon yaşarlar ve paranoid düşüncelere ve tuhaf konuşma tarzlarına sahiptirler.
Bu kişilik bozuklukları genellikle kişinin düşünce, duygu ve davranışlarında diğer insanlardan ayrı hareket etmesi ile karakterize edilirler. Bu kişilik bozukluklarına sahip kişiler, genellikle toplumsal normlara uygun olarak davranmazlar. Hatta birçok insan tarafından tuhaf, garip veya anlaşılmaz olarak görülürler. Cluster A kişilik bozukluklarının tanısı koymak için, kişinin davranış ve duygusal özelliklerinin bir uzman tarafından değerlendirilmesi gereklidir.
Cluster A’da yer alan kişilik bozuklukları, kişinin düşüncelerinde ve davranışlarında aşırı merkezci olmasına neden olur. Bu kişiler genellikle yalnız kalmayı tercih ederler ve diğer insanlarla olan ilişkilerinde zorluklar yaşarlar. Kişilik bozuklukları, kişinin sosyal, mesleki ve kişisel işlevselliğini ciddi şekilde etkiler. Bu nedenle tedavi edilmesi gereken bir durumdur.
Cluster A Kriterleri Nelerdir
Cluster A’ya dahil olan kişilik bozukluklarının DSM-5 tarafından belirlenen kriterleri şunlardır:
Paranoid Kişilik Bozukluğu: En az dört semptomunun olması gerekmektedir. Bu semptomlar arasında, şüphelenme, kişilerarası ilişkilerde zorluk yaşama, güvensizlik, haksız yere saldırganlık, gizlilik ve bağlanmama duygusu yer almaktadır.
Şizoid Kişilik Bozukluğu: En az dört semptomunun olması gerekmektedir. Bu semptomlar arasında ,sosyal ilişkilerde zorluk yaşama, yalnızlık isteği, sosyal aktivitelerden kaçınma, ilgi alanlarının sınırlılığı ve duygusal soğukluk yer almaktadır.
Şizotipal Kişilik Bozukluğu: En az beş semptomunun olması gerekmektedir. Bu semptomlar arasında düşünce ve konuşma bozuklukları, kişisel ilişkilerde zorluk yaşama, anormal inançlar, paranoid düşünceler, tuhaf duygu ve davranışlar yer almaktadır.
DSM-5 kriterleri, kişinin yaşamındaki işlevsellik düzeyini etkileyen davranış, duygu ve düşünceleri açıklamaktadır. Cluster A kişilik bozuklukları, genellikle diğer insanlarla ilişkilerinde sorun yaşarlar. Ayrıca toplumsal normlara uygun olarak davranmazlar. Cluster A kişilik bozukluklarının tanısı ancak, bir uzman tarafından konulabilir. Tanı, kişinin davranışlarının ve duygusal özelliklerinin değerlendirilmesi sonucunda konulur.
Bu konudaki görüş ve düşüncelerinizi lütfen yorumlarda benimle paylaşın!
